Mjaðmalos - Hip dysplasia - HD
Mjaðmalos (HD) er þróunargalli í mjaðmaliðum hunda og getur verið í öðrum eða báðum liðum.
Gallinn lýsir sér þannig að mjaðmaskál og lærleggur passar ekki hvort öðru og kölkun myndast i kring um liðinn. Einnig getur orðið óeðlilegt slit inn í liðnum sem áfram getur orðið til þess að þrýstingsskaðarmyndast á hlut liðarins.
Hlutar af liðbrjóskinu eyðast og beinvefur vex í staðinn í tilraun líkamans til að lagfæra skaða sem orðið hefur.
Gallinn lýsir sér þannig að mjaðmaskál og lærleggur passar ekki hvort öðru og kölkun myndast i kring um liðinn. Einnig getur orðið óeðlilegt slit inn í liðnum sem áfram getur orðið til þess að þrýstingsskaðarmyndast á hlut liðarins.
Hlutar af liðbrjóskinu eyðast og beinvefur vex í staðinn í tilraun líkamans til að lagfæra skaða sem orðið hefur.
Þróun mjaðmaloss í hundum er blanda af arfgengni og umhverfisþáttum.
Mjaðmalos getur þróast sem afleiðing vegna misræmis í styrk mjúkvefja sem styður mjaðmaliðinn og líffræðilegra þátta tengdum þyngdaraukningu.
Þetta verður til þess að samsvörun milli mjaðmaskálar og lærleggs tapast.
Afleiðingin verður sú að mjaðmaskálin grynnist, lærleggshöfuð afmyndast og kölkun myndast.
Næring er sá umhverfisþáttur sem hefur mest áhrif á þróun vöðva og beina í hundum.
Vöxtur hunda og þá sérstaklega af stærri tegundum er hraður miða við mörg önnur dýr.
Hundar vaxa mjög hratt á stuttum tíma sem gerir það að verkum að bein þeirra eru mjög viðkvæm fyrir skemmdum ef næring á þessu mikilvæga tímabili er ekki rétt.
Mjaðmalos getur þróast sem afleiðing vegna misræmis í styrk mjúkvefja sem styður mjaðmaliðinn og líffræðilegra þátta tengdum þyngdaraukningu.
Þetta verður til þess að samsvörun milli mjaðmaskálar og lærleggs tapast.
Afleiðingin verður sú að mjaðmaskálin grynnist, lærleggshöfuð afmyndast og kölkun myndast.
Næring er sá umhverfisþáttur sem hefur mest áhrif á þróun vöðva og beina í hundum.
Vöxtur hunda og þá sérstaklega af stærri tegundum er hraður miða við mörg önnur dýr.
Hundar vaxa mjög hratt á stuttum tíma sem gerir það að verkum að bein þeirra eru mjög viðkvæm fyrir skemmdum ef næring á þessu mikilvæga tímabili er ekki rétt.
Mikilvægustu næringarþættirnir eru
- Orka: Forðast skal offóðrun
- D vítamín: Auka inntaka af D vítamíni er óheppileg þar sem hún eykur upptöku kalks.
- Kalk: Of mikið kalk er einn af stærstu áhættuþáttum beinsjúkdóma í uppvexti.
Öðru hvoru koma kröftug mjaðmalos tilfelli á óvart einstaka gotum, jafnvel frá hundum sem hafa áður gefið frá sér mjaðmalos frí got.
Sjálfsagt getur umhverfisþátturinn spilað stórt hlutverk þótt hvolparnir hafi allir fengið sömu byrjun í lífinu.
Reynslan sýnir að það er mikilvægur genatískur þáttur með í myndinni.
Ekki eingöngu fjöldi HD-gena en einnig samspilið milli genanna hefur þýðingu.
Mjaðmalos-genin hverfa ekki þótt hægt sé að þynna þau út. Þau þéttast auðveldlega aftur og geta valdið vandamálum í seinni kynslóðum.
Sjálfsagt getur umhverfisþátturinn spilað stórt hlutverk þótt hvolparnir hafi allir fengið sömu byrjun í lífinu.
Reynslan sýnir að það er mikilvægur genatískur þáttur með í myndinni.
Ekki eingöngu fjöldi HD-gena en einnig samspilið milli genanna hefur þýðingu.
Mjaðmalos-genin hverfa ekki þótt hægt sé að þynna þau út. Þau þéttast auðveldlega aftur og geta valdið vandamálum í seinni kynslóðum.
(Lauslega þýtt af heimasíðu www.avl.no)